پیشا کلمبی، هنر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:13242400-1.jpg|بندانگشتی|معماری تمدن مایا ]] | |||
پیشاکُلُمْبی، هنر (pre-Columbian) | پیشاکُلُمْبی، هنر (pre-Columbian) | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
'''هنر امریکای جنوبی'''. در منطقۀ آند<ref>Andean area </ref> [[امریکای جنوبی، قاره|امریکای جنوبی]] (جایی که اکنون کشور [[پرو]] واقع است)، تمدن چاوین<ref>Chavín </ref>، ۱۰۰۰ تا ۳۰۰ پم، شکوفا شد. اقوام آندی موچه<ref>Moche</ref> یا موچیکا<ref> Mochica </ref> که حدود ۱۰۰ـ۸۰۰م میزیستند، زبدهترین صنعتگران امریکا را در اختیار داشتند. از تمدن اینکا<ref>Inca</ref> در [[پرو]] و [[بولیوی]] (ح ۱۲۰۰ـ۱۵۸۰م)، تندیسکهایی از انسان و حیوان باقی است، ولی شهرت آن بیشتر حاصل بناهایی در نقاطی از آند است. | '''هنر امریکای جنوبی'''. در منطقۀ آند<ref>Andean area </ref> [[امریکای جنوبی، قاره|امریکای جنوبی]] (جایی که اکنون کشور [[پرو]] واقع است)، تمدن چاوین<ref>Chavín </ref>، ۱۰۰۰ تا ۳۰۰ پم، شکوفا شد. اقوام آندی موچه<ref>Moche</ref> یا موچیکا<ref> Mochica </ref> که حدود ۱۰۰ـ۸۰۰م میزیستند، زبدهترین صنعتگران امریکا را در اختیار داشتند. از تمدن اینکا<ref>Inca</ref> در [[پرو]] و [[بولیوی]] (ح ۱۲۰۰ـ۱۵۸۰م)، تندیسکهایی از انسان و حیوان باقی است، ولی شهرت آن بیشتر حاصل بناهایی در نقاطی از آند است. | ||
---- | |||
<br /><!--13242400--> | <br /><!--13242400--> | ||
[[Category:هنر]] [[Category:اصطلاحات، تاریخ عمومی و اشخاص]] | [[Category:هنر]] [[Category:اصطلاحات، تاریخ عمومی و اشخاص]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۵۶
پیشاکُلُمْبی، هنر (pre-Columbian)
هنر تمدنهای امریکای مرکزی و جنوبی، پیش از ورود استعمارگران اروپایی در قرن ۱۶م. هنر پیشاکلمبی زمانی طولانی، از ۱۸۰۰پم تا ۱۵۰۰م، رونق داشته است. آثار آن طیف وسیعی را دربر میگرفتند؛ طرحهای خطیِ زاویهدار و اشیای سفالی، ویژگی مشترک این هنر در سراسر منطقه بود.
هنر امریکای مرکزی. هنر تمدنهای امریکای مرکزی[۱] و مکزیک تا زمان استیلای اسپانیا را هنر امریکای مرکزی مینامند. تمدنهای امریکای میانه را میتوان به سه دورۀ تاریخی تقسیم کرد: پیشاکلاسیک[۲] (تا ۲۰۰م)، کلاسیک[۳] (ح ۲۰۰ـ۹۰۰م)، و پساکلاسیک[۴] (ح ۹۰۰ تا ۱۵۸۰م). دورۀ پیشاکلاسیک تحت سیطرۀ تمدن بسیار پیشرفتۀ اولمِک[۵] بود، که حدود ۱۲۰۰ـ۶۰۰ پم بالندگی داشت. اولمکها تندیسک[۶]هایی از سنگ یشم[۷] و سردیسهای غولآسای درشتاندامی به بلندی دو متر میساختند، که هنوز بهطرزی مرموز در مناظر جا دارند. در دورۀ کلاسیک، تمدن مایا[۸] حاکم بود. همچون اقوام میسیسیپیایی[۹]؛ مایاها نیز جوامع بزرگ زراعی داشتند، به خط تصویری خاص خود مینوشتند، و حتی ستارهشناسی پیشرفتهای داشتند. از اینرو باران، کشاورزی، و باروری، دستمایههای اصلی هنر مایا بود، که بیشتر در قالب نقوش برجسته[۱۰]، آرایش سطوح، و نیز تا حدی مجسمهسازی تجلّی مییافت. مایاها ساختمانهایشان را با صورتنگاشت[۱۱]ها و نقوش قراردادی[۱۲] میآراستند. در آغاز دورۀ پساکلاسیک (قرون ۱۰ـ۱۲م) قوم تولتک[۱۳] تسلط یافت که پیکرههای تختهسنگی بزرگی میساختند. قوم میکستک[۱۴] شیوۀ نقاشی مشهور به میکستک ـ پوئبلا[۱۵] را پدید آورد، که در نقاشیهای دیواری و نسخههای خطی[۱۶] آنان بازتاب یافته است؛ در این شیوه، سراسر کار از نقوش هندسی تخت پوشیده میشود. تمدن آزتک[۱۷] در مکزیک، نمونههای بسیار گویایی از هنر آزتک را فراهم آورد، ازجمله جمجمههای تزیینشدۀ اسیران و پیکرههای سنگی؛ تلاسولتئول[۱۸] الهۀ زایمان، از زیباترینِ آنهاست.
هنر امریکای جنوبی. در منطقۀ آند[۱۹] امریکای جنوبی (جایی که اکنون کشور پرو واقع است)، تمدن چاوین[۲۰]، ۱۰۰۰ تا ۳۰۰ پم، شکوفا شد. اقوام آندی موچه[۲۱] یا موچیکا[۲۲] که حدود ۱۰۰ـ۸۰۰م میزیستند، زبدهترین صنعتگران امریکا را در اختیار داشتند. از تمدن اینکا[۲۳] در پرو و بولیوی (ح ۱۲۰۰ـ۱۵۸۰م)، تندیسکهایی از انسان و حیوان باقی است، ولی شهرت آن بیشتر حاصل بناهایی در نقاطی از آند است.