پاپ فرانسیس: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۱:۰۳

پاپ فرانسیس (۱۹۳۶–۲۰۲۵م)(Pope Francis)

(نام اصلی: خورخه ماریو برگولیو^[۱]) دویست ‌و شصت‌ و ششمین رهبر کلیسای کاتولیک^[۲] و حاکم واتیکان^[۳] در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۵م. انتخاب او به‌عنوان پاپ، نقطه‌عطفی در تاریخ کلیسا به شمار می‌رفت؛ چراکه وی نخستین پاپ از آمریکای لاتین، نخستین پاپ عضو فرقه یسوعیان و نخستین پاپ غیراروپایی در بیش از ۱۲۰۰ سال پس از پاپ گریگوری سوم در قرن هشتم بود. این انتخاب، نمادی از تحول در سنت‌های رهبری واتیکان و توجه به جهان در حال توسعه قلمداد می‌شد.

برگولیو در ۱۷ دسامبر ۱۹۳۶م در محله فلورس شهر بوئنوس آیرس، آرژانتین، در خانواده‌ای مهاجر از ایتالیا متولد شد. فرزند نخست از پنج فرزند خانواده بود. پدرش، ماریو جوزف برگولیو، حسابدار و مادرش، رجینا ماریا سیوری، خانه‌دار بود. تحصیلات متوسطه را در مدرسه فنی-صنعتی اسکوئیا گذراند و در رشته شیمی دیپلم گرفت. پیش از ورود به عرصه مذهبی، مدتی به‌عنوان تکنسین آزمایشگاه مواد غذایی، سرایدار و نگهبان فعالیت داشت. ابتلای سخت به ذات‌الریه در جوانی که منجر به از دست رفتن بخشی از ریه‌اش شد، گرایش مذهبی او را تقویت کرد. در سال ۱۹۵۸ به فرقه یسوعیان پیوست؛ فرقه‌ای کاتولیک که بر فعالیت‌های آموزشی، اجتماعی و تبلیغی تمرکز دارد. سپس تحصیلات عالی خود را در رشته‌های فلسفه و الهیات در آرژانتین، شیلی و آلمان به پایان رساند و در سال ۱۹۶۹ به مقام کشیشی رسید. در دهه ۱۹۷۰، همزمان با دوران دیکتاتوری نظامی در آرژانتین (۱۹۷۶–۱۹۸۳)، رهبری یسوعیان این کشور را برعهده داشت. عملکرد او در این دوران محل مناقشه بود؛ برخی سکوتش در برابر نقض حقوق بشر را نقد کرده‌ند و برخی دیگر اقداماتش در نجات جان مخالفان را ستودند.

در سال ۱۹۹۸ به مقام اسقف اعظم بوئنوس آیرس و در سال ۲۰۰۱ توسط پاپ ژان پل دوم به کاردینالی ارتقا یافت. در پی استعفای پاپ بندیکت شانزدهم در فوریه ۲۰۱۳، برگولیو در ۱۳ مارس همان سال در مجمع کاردینال‌ها به‌عنوان پاپ انتخاب شد و نام فرانسیس را به یاد سنت فرانسیس آسیزی، نماد فروتنی، حمایت از فقرا و صلح، برگزید. او از نخستین روزهای پاپی، رویکردی متفاوت و ساده در پیش گرفت؛ برخلاف سنت، در کاخ حواری اقامت نکرد و در مهمان‌سرای سنت ماریا ساکن شد، از خودروهای ساده استفاده می‌کرد و شخصاً در تماس با شهروندان شرکت می‌نمود. در حوزه مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواضعی صریح و انتقادی اتخاذ کرد. در سال ۲۰۱۵، رساله‌ای در دفاع از محیط زیست و علیه نابرابری جهانی منتشر نمود و در سال ۲۰۲۴ به ابتکار او، واتیکان میزبان نشست جهانی اقلیمی با حضور رهبران ده‌ها کشور شد که به تصویب پروتکل سیاره‌ای برای تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی انجامید. در زمینه مقابله با رسوایی‌های جنسی در کلیسا نیز، نشست جهانی حفاظت از کودکان در کلیسا را در سال ۲۰۱۹ برگزار کرد و قانونی تاریخی مبنی بر لغو رازداری پاپی در پرونده‌های سوءاستفاده جنسی به تصویب رساند. در عرصه روابط بین‌الادیانی، فعالانه با رهبران ادیان گوناگون از جمله اسلام، یهودیت و آیین‌های بومی دیدار کرد و بر نقش مشترک ادیان در حل بحران‌های جهانی تأکید داشت. در مسائل اجتماعی و اخلاقی، توجه ویژه‌ای به حقوق مهاجران، پناهجویان و اقلیت‌های جنسی نشان داد. از مخالفان سرسخت سرمایه‌داری افسارگسیخته و بی‌عدالتی اقتصادی به شمار می‌رفت و در بحران‌هایی همچون مسئله فلسطین و جنگ‌های خاورمیانه، همواره راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز مبتنی بر عدالت را توصیه می‌کرد. از جمله آثار مکتوب او می‌توان به رساله‌های Laudato Si درباره محیط زیست و عدالت اجتماعی، Fratelli Tutti (درباره برادری انسانی و همبستگی) و کتاب امید، مشتمل بر خاطرات و دیدگاه‌های شخصی‌اش، اشاره کرد.

پاپ فرانسیس در ۲۱ آوریل ۲۰۲۵ در سن ۸۸ سالگی بر اثر ذات‌الریه در واتیکان درگذشت. درگذشت او بازتابی گسترده در سراسر جهان داشت. به وصیت خودش، مراسم تدفینی ساده در کلیسای سانتا ماریا ماجوره در رم برگزار شد. با وجود سادگی مراسم، این رویداد به یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های مذهبی و سیاسی معاصر بدل شد. در مراسم تشییع که در ۲۶ آوریل برگزار گردید، به گفته مقامات واتیکان بیش از دویست و پنجاه هزار نفر در میدان سنت پیتر واتیکان گرد آمدند و بیش از صد کشور، نمایندگانی در سطح رؤسای جمهور، نخست‌وزیران، وزیران خارجه و رهبران دینی به آن اعزام کردند. حضور این تعداد از چهره‌های برجسته سیاسی و فرهنگی جهان، گواه جایگاه کم‌نظیر پاپ فرانسیس در عرصه بین‌المللی بود.

پیکر وی در بخش ویژه‌ای از کلیسای سانتا ماریا ماجوره به خاک سپرده شد. سنگ‌قبرش ساده و از جنس مرمر سفید، تنها با نام FRANCISCUS تزئین شده است. پاپ فرانسیس در تاریخ کلیسای کاتولیک به‌عنوان پاپی اصلاح‌طلب، حامی اقشار فرودست، مدافع محیط زیست و نماد شفافیت و گفت‌وگوی ادیان شناخته می‌شود. دیدگاه‌ها و ابتکارات اجتماعی، اقتصادی و دینی او، کلیسا را وارد فصلی تازه کرد که بازتاب آن در تاریخ معاصر جهان ماندگار خواهد ماند.

[1]

[1] Jesuits

[1] Pope Gregory III

[1] Flores

[1] Buenos Aires

[1] Argentina

[1] Mario Jose Bergoglio

[1] Regina Maria Sivori

[1] Escuela Tecnica Industrial

[1] Pope John Paul II

[1] Pope Benedict XVI

Jorge Mario Bergoglio

[1] Catholic Church

[1] Vatican City State