اراسموس، دزیدریوس (ح ۱۴۶۹م ـ۱۵۳۶)
| دزیدریوس اراسموس Desiderius Erasmus | |
|---|---|
| زادروز |
ح ۱۴۶۹م |
| درگذشت | ۱۵۳۶م |
| ملیت | هلندی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلسوف |
| آثار | مثل‌ها (۱۵۰۰م)؛ در ستایش دیوانگی (۱۵۰۹م) |
| گروه مقاله | فلسفه، منطق و کلام |
اِراسْموس، دِزیدِریوس (ح ۱۴۶۹ ـ۱۵۳۶م)(Erasmus, Desiderius)
فیلسوف انسان‌گرا[۱]ی هلندی. احتمالاً در دِوِنتر[۲] هلند تحصیل کرد و به دیری با عقاید اوگوستینی به نام اِستین[۳] در نزدیکی خوئودا[۴] وارد شد. در ۱۴۹۲م به جرگۀ کشیشان درآمد. مدت کوتاهی در پاریس به تحصیل الهیات پرداخت و در ۱۴۹۹م در سفر به انگلستان با تامس مور[۵] و سایر انسان‌گرایان آشنا شد. پیوسته در سفر بود و زندگی را به مطالعه و تحقیق می‌گذراند. مثل‌ها[۶] (۱۵۰۰م)، مجموعه‌ای از ضرب‌المثل‌های دورۀ کلاسیک، از نخستین آثار اوست. اثر مشهورش، در ستایش دیوانگی[۷] را در ۱۵۰۹ به چاپ رساند و در ۱۵۱۶م نیز روایت جدید و دقیق‌تری از عهد جدید[۸] را به زبان یونانی منتشر کرد. هجویه‌های اراسموس از مناسک دینی و پیچیدگی‌های کلام مدرسی و نیز ترجیح اعتقادات ساده‌تر اولیۀ کلیسا آرای او را به منبعی الهام‌بخش برای نهضت جدید اصلاحات بدل کرد. اراسموس اعتماد چندانی به قدرت مستقل انسان‌ها برای تأسیس مدینه‌های فاضلۀ جدید نداشت. او از سیاست کناره گرفت و در ۱۵۲۴ در کتاب دربارۀ اختیار[۹] در مخالفت با آرای لوتر[۱۰] موضع‌گیری کرد. میانه‌روی و شکاکیت معتدل اراسموس با گرایش‌های انشعاب‌گرایانۀ روبه رشد در کلیسا سنخیتی نداشت، اما دانش کلاسیک و رویکردهای او در قرن‌های بعد تأثیری ژرف نهاد. در شهر بازل[۱۱]، و در هنگام تدارک بازگشت به هلند درگذشت.