ورمیر، یان (۱۶۳۲ـ۱۶۷۵)

وِرْمیر، یان (۱۶۳۲ـ۱۶۷۵م)(Vermeer, Jan)

یان ورمیر Jan Vermeer
زادروز	۱۶۳۲م
درگذشت	۱۶۷۵م
ملیت	هلندی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
آثار	توری باف (ح ۱۶۵۵م؛ لوور، پاریس)؛ و خدمتکار در حال ریختن شیر (ح ۱۶۵۸م؛ موزه ملی، آمستردام)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی جهان

نقاش هلندی. در دلفت هنرآفرینی می‌کرد. صحنه‌های روزمرۀ آرامی را به‌تصویر کشید که از نوعی سادگی تا حد انتزاع، تناسبات رنگی ظریف، و قابلیت نظرگیر القای تابش نور بر روی اشیا برخوردارند. توری‌باف (ح ۱۶۵۵م؛ لوور، پاریس)، و خدمتکار در حال ریختن شیر (ح ۱۶۵۸م؛ موزۀ ملی، آمستردام) نمونه‌هایی از آثار اویند. ورمیر بدان سبب که به کیفیت‌های صوری نقاشی بیش از موضوع آن اهمیت می‌دهد، از دیگر نقاشان هلندی، متمایز است. توازن و سادگی طرح، تناسب‌های رنگی، و ظرایف بافت و رنگ و نور ازجملۀ این کیفیت‌ها به‌شمار می‌روند. تأثیر هنر ایتالیا در نخستین آثار او، ازجمله دیانا و حوریانش (ح ۱۶۵۵م؛ موریتشویس، لاهه) و معشوقه (۱۶۵۶م؛ نگارخانۀ استادان کهن، درسدن) مشهود است. ولی شیوۀ کاملاً مستقلی ـ کاملاً هلندی ـ در منظره‌هایی همچون چشم‌انداز دلفت (۱۶۵۸ـ۱۶۶۰م؛ موریتشویس، لاهه) و خیابان کوچک (موزۀ ملی، آمستردام) خودنمایی می‌کند، و واقعیت عینی در این آثار به‌خوبی منتقل می‌شود (به احتمال زیاد ورمیر از اتاق تاریک استفاده می‌کرده است). درون‌خانه‌های مشهوری که تصویر کرد ـ که در ظرافت و شکوه از آثار پیتر دِ هوخ، خرارت تربورخ، و گابریل متسو پیشی می‌گیرند ـ آثاری همچون بانوی ایستاده در پای ویرجینال (نگارخانۀ ملی لندن)، کارگاه نقاش (موزۀ تاریخ هنر، وین)، دختر دستار به سر (موریتشویس، لاهه) و زن در حال توزین مروارید (نگارخانۀ ملی هنر واشینگتن دی‌سی) را دربر می‌گیرد. ورمیر احتمالاً شاگرد کارِل فابریتسیوس بوده است. در ۱۶۵۳م به عضویت صنف نقاشان دلفت درآمد، و دو بار در سال‌های ۱۶۶۲ و ۱۶۷۰م به ریاست صنف انتخاب شد. در فقر درگذشت، و بی‌گمان تأمین مایحتاج خانوادۀ بزرگش از دلایل فقر او بود. ظاهراً نقاش پرکاری نبود و کمتر از ۴۰ اثر موثّق از او باقی مانده است. پس از مرگش به فراموشی سپرده شد، تا این‌که «بورگر» (تئوفیل توره) منتقد فرانسوی، در ۱۸۶۶م او را از نو کشف کرد.

 

---