تخلیه کننده ازون
تخلیه کننده ازون (Ozone depletion)
هر مادۀ شیمیایی تخریبکنندۀ ازون[۱] در استراتوسفر[۲]. بیشتر تخلیهکنندههای ازون از نظر شیمیایی ترکیبات پایداری حاوی کلر[۳] یا برم[۴]اند. این ترکیبات مدت طولانی تغییر نمیکنند و بهسمت بالای اتمسفر میروند. شناختهشدهترین آنها کلروفلوئوروکربنها[۵]یند (سیاِفسیها). هالونها[۶]، که در بعضی از کپسولهای آتشنشانی بهکار میروند، حلالهای متیل کلروفرم[۷] و تتراکلرید کربن[۸]، بعضی از استخلافهای سیاِفسی و متیل برومیدِ[۹] آفتکشها ازجمله تخلیهکنندههای ازوناند. در 1995، سیاِفسیها تقریباً موجب 75 درصد از مجموع تخریب لایۀ ازون بودند، درحالیکه میزان تخریب متیل برومید را 512 درصد تخمین زدهاند. غلظتهای اتمسفری این مواد از 1990 تا 1994 کاهش یافت. سرعت تخلیه ازون نسبتاً در حال کاهش است، زیرا توافقات بینالمللی برای حذف مواد شیمیایی تخلیهکنندۀ ازون نتیجهبخش بوده است. در 1996، کاهش تخلیهکنندههای ازون در لایههای پایینی اتمسفر صورت گرفت. انتظار میرود این کاهش چند سال دیگر در استراتوسفر نیز صورت گیرد. در 1987، کشورهای در حال توسعه و فدراسیون روسیه[۱۰] موجب انتشار پانزده درصد کلروفلوئورکربنها بودند. در 1996، براساس تخمین برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد[۱۱] این مقدار حدود 80درصد رشد کرد.