ویلکس، جان (۱۷۲۵ـ۱۷۹۷)
| جان ویلکس John Wilkes | |
|---|---|
| زادروز |
۱۷۲۵م |
| درگذشت | ۱۷۹۷م |
| ملیت | انگلیسی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه لیدن هلند |
| شغل و تخصص اصلی | مصلح و رهبر سیاسی |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه سازی جهان |
ویلْکْس، جان (۱۷۲۵ـ۱۷۹۷م)(Wilkes, John)
مصلح و رهبر سیاسی انگلیسی. از میهن‌پرستان امریکایی در انقلاب علیه بریتانیای کبیر و جنگ برای کسب آزادی مدنی در کشورشان هواداری کرد. در دانشگاه لِیدنِ[۱] هلند درس خواند و در ۱۷۷۵م برای عضویت در پارلمان انگلستان برگزیده شد. در ۱۷۶۲م، انتشار هفته‌نامۀ نورت بریتون[۲] را آغاز کرد و در آن به مخالفت با حزب توری[۳] پرداخت. پس از انتشار مقاله‌ای، در ۲۳ آوریل ۱۷۶۳م، در این هفته‌نامه که در آن به انتقاد از نطق شاه جورج سوم پرداخت به‌جرم فتنه‌انگیزی و افترا به زندان افتاد، اما به‌سبب عضویت در پارلمان و برخورداری از مصونیت قانونی خیلی زود آزاد شد. در همان سال درپی ماجرایی دیگر به‌جرم افترا و توهین به مقدسات از پارلمان اخراج شد، به فرانسه گریخت. در ۱۷۶۸م، به انگلستان بازگشت و دوباره به عضویت پارلمان درآمد. پس از محکومیت به‌جرم قبلی، چند ماه به زندان افتاد. در ۱۷۶۹م، دوباره از پارلمان اخراج شد. رأی‌دهندگان میدلسکس[۴] (منطقۀ جنوب‌شرقی انگلستان) برای بار سوم نیز وی را برای ورود به پارلمان برگزیدند، اما مجلس عوام[۵] از تأیید او خودداری کرد و کرسی وی به رقیب شکست‌خورده‌اش واگذار شد. این اقدام به وقوع شورش در میان طبقات پایین و متوسط در لندن منجر شد. پس از آزادی از زندان در اواخر ۱۷۶۹م، به مبارزه برای اصلاحات سیاسی پرداخت. همچنین از آرمان انقلابیون در مهاجرنشین‌های امریکا پشتیبانی کرد، اما شایع شد که وی در‌واقع از اعمال انگلیس و عضو انجمن سری «پسران آزادی[۶]» است. رفته‌رفته دامنۀ شهرتش گسترده شد و در ۱۷۷۴م بدون مخالفت به عضویت مجلس عوام درآمد. از ۱۷۷۹ تا ۱۷۹۷م، خزانه‌دار شهر لندن بود. پس از سرکوبی بی‌رحمانۀ شورش‌های گوردون[۷] در ۱۷۸۰م، محبوبیت خود را تا حد بسیاری ازدست داد.