نیویورک، ایالت
نیویورک، ایالت (NewYork)
ایالتی در شمال شرقی امریکا، با ۱۲۷,۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱۸,۴۹۸,۰۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). شهر آلبنی مرکز آن است. شهرهای مهم آن عبارت‌اند از نیویورک سیتی[۱]، بوفالو[۲]، راچستر[۳]، یانکرز[۴]، و سیراکیوز[۵]. رودهای هودسن[۶]، موهاک[۷]، و سنت لارنس[۸] نیز رودهای مهم این ایالت به‌شمار می‌روند. ایالت نیویورک آب‌وهوایی کاملاً متغیر دارد. شمال آن زمستان‌های سرد و طولانی و تابستان‌های کوتاه و جنوب آن زمستان‌های معتدل و تابستان های گرم و مرطوب دارد. صنایع خدماتی، شامل امور مالی و بیمه، تولیدی، کشاورزی، و معدن‌کاری از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی ایالت مزبور است. پیش از ورود اروپائیان به این منطقه اقوام بومی امریکایی در آن سکونت داشتند. دوران استعمار نیویورک با ورود هنری هودسن[۹]، دریانورد انگلیسی، که رود هودسن از او نام گرفته است، آغاز شد. او در ۱۶۰۹ با کشتی وارد رود هودسن شد و این منطقه را به مالکیت هلند درآورد. در ۱۶۲۴، هلندی‌ها قلعۀ اورانژ[۱۰] را به‌منزلۀ اقامتگاه دائمی اروپائیان بنا کردند و یک‌سال بعد نیو آمستردام[۱۱] (آمستردام جدید) را در جزیرۀ منهتن[۱۲] احداث کردند. سپس انگلیسی‌ها در ۱۶۶۴ این ناحیه را اشغال و آن را به نام دوک یورک[۱۳] (بعداً جیمز دوم) نام‌گذاری کردند. پس از آن با ورد مهاجران انگلیسی، این ایالت توسعه یافت و جمعیت آن تا زمان انقلاب امریکا[۱۴] به حدود ۱۶۳هزار نفر رسید، اما اثرات فرهنگ هلندی‌ها در منطقۀ باقی‌ماند. ایالت نیویورک صحنۀ نبردهای فراوان بود. انقلاب امریکا و جنگ ۱۸۱۲[۱۵] تا حدودی از توسعۀ شهر جلوگیری کرد، اما پس از آن رشد مجدد ایالت مزبور آغاز شد. احداث آبراه ایری[۱۶] در ۱۸۲۵ به صنعتی‌شدن شهر کمک کرد. امروزه نیویورک سومین ایالت پرجمعیت امریکا است و دولت درصدد بهبود روزافزون وضعیت آن است.